HABER : ATİKE CEYLAN
Ziraat Odası Başkanı Cafer Doygun’un yetiştirdiği bitki Silifke’de ilgi odağı oldu.
Astronotların Beslenmesinde Kullanılan Kinoada bitkisinin ilk Hasadı yapıldı.
Mersin'in Silifke ilçesinde Silifke Ziraat Odası Başkanı Cafer Doygun deneme amaçlı ilk kez ekimi yapılan kinoa bitkisinin ilk hasadı yaptı.
Amerikan Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA) tarafından astronotların beslenmesinde kullanılan bitkinini Silifke’de yetiştirilmesi çiftçiler tarafından heyecanla karşılandı.
Silifke’ye bağlı Bahçederesi Mahallesi'nde, Silifke Ziraat Odası Başkanı Cafer Doygun'un deneme amaçlı diktiği 1 dönümlük araziden 200 kilogram kinoanın hasadı oda yönetim kurulu üyelerinin de katılımıyla yapıldı.
Toplanan kinoa bitkisinin kilosunun 6 ila 8 TL'den satılacağını belirten Doygun, çiftçilere yoğun talep gören bitkiyi yetiştirmeleri tavsiyesinde bulundu.
Cafer Doygun, yaptığı açıklamada, kinoanın anavatanının Güney Amerika olduğunu ancak Silifke'de de yetiştiğini belirterek, bu bitkiyi yetiştirerek özellikle genç çiftçilere örnek olmak istediğini söyledi.
Kinoanın, buğday ve pirinç gibi ürünlere alternatif bir ürün olduğunu ifade eden Doygun, "Bu yıl ilk defa deneyim amaçlı kinoa ektim ve memnunum. 1 dönümden yaklaşık 200 kilogram verim bekliyorum" dedi.
"Bazı işlemlerden geçtikten sonra 200 kilo civarı ürün alabileceğini tahmin ettiğini belirten Cafer Doygun, "Kendine has bir aroması olan kinoanın, baskın bir tadı ve kokusu yoktur. Lezzetli ve hafif bir besin olup, bulgur ve pilavın kullanıldığı yemeklerin tamamında kullanılabilir. Ayrıca kinoagarnitür olarak yemeklere eklenebilir, çorbalarda kullanılabilir ve pilavı yapılabilir. Un haline getirilerek kek, pasta ve kurabiye hamurlarına konulabilir. Tüketim alanı sınırsız diyebileceğimiz kinoa salatada da tüketilebilir. Yaptığımız araştırmalara göre kinoanın burada alternatif ürün olacağını düşünerek bu sene ilk defa Silifke'de kinoa üretimi denemesini yaptık. 1 dönüm arazide iki çeşit kinoa tohumu ektik. Artık burada alternatif ürün olarak değerlendirebiliriz. Gübresiz, susuz yetiştirebileceğimize inandık. Kinoanın şubat, mart ve nisan ayında ekimi yapılmakta ve ortalama 120 günde hasat alınmaktadır. İnşallah çiftçilerimizi teşvik edip alternatif arayışına devam edeceğiz" diye konuştu.
Başkan Doygun kinoa bitkisi hakkında şu bilgileri ekledi: KİNOA
Kinoa bitkisi tarımsal anlamda buğdayla oldukça ortak noktalara sahiptir. Aynı buğday gibi ekilen kinoa bitkisi çok daha kısa sürede hasada gelmekte ve yine buğday aparatlı biçerdöver ile hasar edilmektedir. Tek farkı ekimi kıştan değil mevsim şartlarına göre Şubat-Mart-Nisan aylarında yapılmaktadır. Ortalama 120 günde hasat alınmaktadır.
Güney Amerikadaki And Dağlarında yetişen ve tarihi İnkalara dayanan kinoa görüntüsü tahıla benzer fakat tahıl değildir. Kinoa pancar ve ıspanak tarzı bitkilere daha yakındır. Güney Amerika halkları tarafından uzun zamandır kullanılan kinoa besin değerinin keşfedilmesi ile birlikte popüler bir gıda olmuştur.
Kinoa Nasa tarafından astronotların besin ihtiyacının giderilmesi için kullanılmıştır. 2013 yılı Birleş Milletler tarafından kinoa yılı ilan edilmiştir.
Her ne kadar görüntüsü tahıllara benzese de kinoa otsu bir bitkidir ve ıspanakgiller familyasındandır. Besleyici ve etli yaprakları olan kinoanın açan çiçekleri zengin besin kaynağı olan tohumlara dönüşür. Kinoanın yenilen kısmı bu küçük tohumlardır.
Buğday ve pirinç dünya nüfusunu besleyen 2 temel tahıl türüdür. Vücudun temel protein ihtiyacını karşılayan besinler buğday ve pirinçtir. Pirinç üretimi için oldukça fazla suya ihtiyaç duyulur. Dünya genelindeki su kaynaklarının azalmasıyla ve küresel ısınmayla birlikte pirinç ve buğday üretimi de azalmıştır. Bundan dolayı alternatif bir gıda olarak her türlü topraklarda üretilebilen, su ve gübre problemi olmayan kinoa gündeme gelmiştir.
Kinoa Tohumu
Kinoa tohumu bitkinin yenilebilen kısmıdır. Küçük görüntüsüne karşılık kinoa tohumları oldukça besleyicidir. Kinoa tohumları temel aminoasitlerin tamamını ve yüksek oranda protein içerir. Bitkisel gıdalar arasında kinoa en yüksek protein içeriğine sahip besindir. Proteini oluşturan temel yapı taşı aminoasitlerdir. İnsan vücudundaki 20 aminoasitten 9’u vücut tarafından üretilemez. Bunlar et,yoğurt, süt gibi hayvansal gıdalardan alınmalıdır. Kinoa bu 9 aminoasitin tamamını içerir. Kinoa’nın içerisinde neredeyse et kadar aminoasit vardır ve kinoa aminoasitlerinin emilimi etten daha fazladır.
Ayrıca kinoa tohumu yüksek oranda vitamin, mineral ve lif içerir. Kinoa tohumunda A, B, C, D ve K vitaminleri vardır. Bu zengin içeriğe karşılık kinoa tohumlarında hiç kolesterol yoktur. Bunlar dışında kinoa tohumu magnezyum, demir, çinko, kalsiyum ve fosfor açısından da zengindir.
Kinoa Faydaları
Birçok farklı gıdadan alınabilen vücut gereksinimlerini tek başına içerisinde barındıran minik kinoa tohumları insan sağlı açısından oldukça faydalıdır. Yaygın olarak bilinen kinoa faydalarını şu şekilde sıralayabiliriz:
Kanser oluşumunu engeller.
Kalp-damar sağlığını korur.
Kemikleri ve dişleri güçlendirir.
Yüksek tansiyona iyi gelir.
Diyabete iyi gelir.
Bahar alerjisine karşı korur.
Antioksidandır.
Anne sütünü arttırır.
Ameliyat sonrası yaraların iyileşmesini hızlandırır.
Yaşlanmayı geciktirir.
Kansızlığa iyi gelir.
Kabızlığa iyi gelmesi bilinen kinoa faydalarıdır.
Kinoa bitkisinin tohumlarının çimlenmesi +2°C’de gerçekleşmektedir. ( Bu sıcaklık bazı mısır çeşitleri için +8° ayçiçeiği için +10° derecedir.)
Bitki ilk 55 günlük periyotta don, kırağı gibi iklimsel olaylara karşın çok büyük dirence sahip olmakla beraber pancardan daha iyi dirayet göstermektedir.
Bu süreçte -8°’ye kadar dayanım sağladığı gözlenmektedir. 55ila 85gün arası bitkinin tozlaşma dönemi olup bu süreçte en sevdiği gündüz sıcaklıkları +18° ila +30° aralığıdır.
Bitki ilk 80 günlük periyotta suyu seven ancak kıştan çıkış ve erken bakar döneminde ekime müsait bir mahsul olduğundan ötürü su ihtiyacını ülkemiz iklimsel yapısında bahar yağmurlarıyla karşılayabilmektedir.
KİNOA'DA HASTALIK VE ZARARLILAR:
Yapısı itibariyle dayanıklı bir bitki olmakla beraber, tüm bitkilerde olduğu gibi, kinoa'nın birçok hastalık ve zararlıları vardır. Ispanak veya pancarda bulunan hastalık ve zararlılar Kinoa ekim alanlarında da gözlenmiştir. Bu hastalıkların çoğu, yaprak bitleri, yaprak kurtları ve mantari hastalıklardır. Bu tür hastalık ve zararlılarla karşılaşıldığında insektisitler ve fungisitler kullanılmalıdır.
KİNOA'DA HASAT:
Kinoa makineli hasada uygun bir üründür. Klasik buğday biçerdöver ile rahatlıkla hasadı yapılabilmektedir. Özellikle sulu koşullarda ve yağışlı sezonlarda tüm bitkiler aynı anda hasat olgunluğuna ulaşmayabilir. Kalan başakların da hasat olgunluğuna ulaşması beklenilmelidir. Bitki boyu 50 cm ile 3 m arasında değişmektedir. Normal bakım koşullarında ortalama verim 150 - 400 dk/kg dır. Ülkemizde sulu şartlarda yapılan denemelerde 650 kg/dk ürün elde edilmiştir. Dünya'da 950 kg/dk'a kadar verimler gözlemlenmiştir.