Akdeniz’in Toros Dağlarında köylünün sumak toplama ve gelin etme zamanı
HABER: ATİKE CEYLAN KAÇAR
Türk mutfağının vazgeçilmez baharatlarından sumak, Mersin’in Silifke ilçesindeki köylü kadınların elinde "gelin" ediliyor.
Bol miktarda ağacı bulunan, Silifke’nin yüksek kesiminde yaşayan köylüler tarafından ağaçlarından toplanan sumak pazarda ve marketlerde tüketicisiyle buluşuyor.
Özellikle Silifke’nin Keben mahallesinin Değirmendere mevkiinde yoğun halde ormanlık ve tapulu araziler içinde bulunan Sumak ağaçlarından toplanan meyveler, çeşitli işlemlerden geçirildikten ve son olarak gelin edildikten sonra baharat olarak tüketiciye sunuluyor. Sumağın doğal olduğunu söyleyen Songül Sarıkaya, “sumak ağacı sulanmaz, ilaçlanmaz. Yapılışı geleneksel yöntemle olur. Kimyasal hiçbir şey yok. Sumak geçmişten günümüze birçok hastalığın tedavisinde kullanılmış, Bilinen şifası ise atalarımızdan günümüze kadar gelmiştir. Mutfaklarda, yemeklerde, salatalarda, çorbalarda lezzet katan bir baharattır. Sağlıkta ise; Sumak bir antioksidan deposudur. Antioksidanlar kanser, kalp rahatsızlığına sebep olan serbest radikalleri etkisiz hale getirmeye yardımcı olur ve yaşlanma sürecini geciktirir. Sumak yüzyıllardır bronşit, akciğer tıkanıklığı, öksürük ve göğüsteki hastalıklar için alternatif tıpta kullanılmaktadır. Sumak balla karışınca öksürük için, sumak limonla karıştırılır içilirse ateş düşürücü olarak kullanılır. Ayrıca sindirim sistemi için kullanılmaktadır. Reflü, kabızlık, huzursuz bağırsak sendromuna iyi geldiği bilinen faydaları arasında yerini alıyor.” Şeklinde konuştu.
Gelin etme işlemini anlatan Songül Sarıkaya “Dağlardan sumakları toplarız sonra damlarda yada uygun alanlarda kuruturuz. Köyün birkaç yerinde taş dibekler var. Bu dibekler yüzlerce yıl önce buralara konulmuş. Kim getirdi bilinmez. İşi olan kullanır. Kurutulan sumakları burada tahta tokmaklarla dövülür. Sonra bu dövülen malzeme elekte elenir, çekirdeği ve kabuğu ayrılır. Son olarak ise elde edilen kabuğu tuzlu suda tavlanır, Bu işleme ‘gelin etme’ denir. Leğenlerde ellerimizle sumağı bir güzel ovuyoruz. Sumak ne kadar ovalanırsa o kadar kaliteli ve renkli olur. Daha sonra tekrar serip, kurutup elekten eliyor ve sofralar için hazır hale getiriyoruz” dedi.